Obecność psa w rodzinie ma wpływ na wszystkich jej członków, ale najwięcej korzystają na tej symbiozie najmłodsi domownicy. Już od dawna wiadomo, że pies stymuluje rozwój dziecka zarówno emocjonalny, jak i różne jego aktywności. Udowodniono, że dzieci wychowujące się z psem są bardziej otwarte i łatwiej im podejmować wyzwania niż tym dzieciom, które kontaktów z psem nie miały. Dzieci łatwiej podejmują interakcje, a w przypadku dzieci nieśmiałych następuje wyraźny wzrost pewności siebie.
Wprowadzając psa do domu, musimy pamiętać jednak o kilku podstawowych rzeczach. Inne jest oswajanie psa z niemowlakiem, a inaczej postępujemy w przypadku dziecka w wieku przedszkolnym. W przypadku najmłodszych dzieci musimy na początku oswoić psa z zapachem dziecka, czyli np. jakimś ubraniem, potem powoli oswajać go z maleństwem. Niemowlak uczy się natomiast przez dotyk i wzrok. Pamiętajmy, że pies powinien być niewielkich rozmiarów i musi być łagodny. Jeśli chodzi o starsze dzieci, posiadanie psa jest nauką odpowiedzialności, obowiązkowości oraz rozwija emocjonalnie.
W sensie emocjonalnym i rozwojowym najwięcej na obecności psa korzystają najmłodsze dzieci. Pierwszą podstawową korzyścią jest to, że dziecko przy psie nabiera odporności na alergeny. Kontakt z psem pozwala dziecku szybciej nauczyć się raczkować. Dziecko jest bardzo ciekawe i podążając za psem pobudzane jest do aktywności, próbuje go złapać, dotknąć, w swój specyficzny sposób „poznać” za pomocą dotyku. Efektem tych spontanicznych działań pies uczy dziecko raczkować. Ponadto przy psie dziecko staje się bardziej samodzielne, otwarte i odpowiedzialne.
Jednak aby ten rozwój przebiegał harmonijnie, psa należy nauczyć kilku rzeczy. Pies musi zrozumieć, że dziecko jest członkiem rodziny i nie należy traktować go jako elementu obcego. Jeśli tak się wydarzy, powinniśmy natychmiast odseparować psa od dziecka. Podczas zabaw dziecka z psem zawsze powinna być w pobliżu osoba dorosła, która zareaguje, kiedy pies zanadto rozbryka się lub postanowi lizać dziecko po twarzy.
Pies bardzo szybko może stać się przyjacielem dziecka, lecz by ten proces przebiegł harmonijnie, musimy uświadomić dziecko, że pies tak samo, jak wszyscy odczuwa ból, strach, głód i nie jest on zabawką. Oznacza to, że musimy wyznaczyć dziecku, a także psu pewne granice, których nie powinni przekraczać. Pamiętajmy również, aby nie dopuścić do rywalizacji, gdy pies broni dziecko. Nie należy karać psa za to, że wykazuje chęci obrony, gdyż ta jest związana ściśle z przywiązaniem zwierzęcia do dziecka.
Dziecko dorastając z psem, bardzo szybko nabywa empatii, która pozwoli mu w dalszym etapie dojrzewania lepiej i szybciej odczytywać emocje innych ludzi. Pies uczy poczucia odpowiedzialności o drugą istotę, bo trzeba go nakarmić, wyprowadzić na spacer, czasami wykąpać, zaprowadzić do weterynarza. Dziecko na miarę swoich możliwości może uczestniczyć w tych obowiązkach.
Dla starszego dziecka tytuł posiadacza własnego psa będzie niewątpliwym powodem do dumy. Będzie mogło opowiadać o swoim psie kolegom i na pewno znajdzie wspólny język z tymi, którzy będą mieli podobne przeżycia. To podniesie poczucie własnej wartości u dziecka i może mu pomóc w kształtowaniu swojej osobowości.
Nasze przedszkole również wychodzi naprzeciw dzieciom w obcowaniu z psem. Mało kto wie, że waga tego, jak pies wpływa na rozwój dziecka jest tak duża, że doprowadziła do ukształtowania się specjalnej odmiany terapii nazywanej dogoterapią. Takie zajęcia zapewnia dzieciom nasze przedszkole. Ma ona na celu wzmocnienie efektów rehabilitacji, ale nie tylko. Dogoterapia polega przede wszystkim na zabawie z psem i przebywaniu w jego towarzystwie. Zwiększa to motywację do ćwiczeń i zadań, które dziecko musi wykonać, a dodatkowo ma niezwykle pozytywny wpływ na jego psychikę.
Jednak na posiadanie psa nie każdy jest w stanie się zdecydować. To, jak pies wpływa na rozwój dziecka, nie powinno być decydującym czynnikiem przy jego zakupie. Na kupno psa niejednokrotnie ma wpływ to czy rodzice w dzieciństwie posiadali zwierzę w domu, wtedy chętniej decydują się na ponowne posiadanie psa, ponieważ kierują się własnymi doświadczeniami. Warto jednak mieć świadomość, że kiedy nie jesteśmy skłonni do zakupu psa, często kierują nami negatywne uczucia, które ukształtowały się w przeszłości, które nie mają już realnego wpływu na rzeczywistość. Dlatego powinniśmy podejść do tematu racjonalnie i przy decyzji kierować się zarówno dobrem dziecka, jak i własnym. Jeśli nie będziemy czuli się na siłach na zakup psa, lepiej się od tego powstrzymać.
Podsumowując, podkreślę najważniejsze aspekty obecności psa w domu, które bez względu na wiek dziecka będą miały na pewno pozytywny wpływ na jego rozwój:
• zyskanie szacunku do zwierząt i dostrzeganie, że one również czują;
• nauka empatii;
• kojarzenie negatywnych uczuć z krzywdzeniem zarówno zwierząt, jak i ludzi;
• zapobieganie samotności dziecka;
• zwiększenie aktywności dziecka, na przykład dzięki wyprowadzaniu psa na spacer;
• uczenie się pozytywnego podejścia do życia i częstszego uśmiechania się;
• zacieśnianie więzi rodzinnych między rodzicami, dzieckiem i psem dzięki wspólnemu zaangażowaniu w życie pupila.
Alicja Jóźwiak – nauczyciel wychowawca