„Czytanie książek to najpiękniejsza zabawa,
jaką sobie ludzkość wymyśliła.”
Wisława Szymborska
Czytanie dzieciom książek powinno zacząć się już od kołyski, jeszcze zanim dziecko zacznie samo składać litery. Jeśli codziennie czytamy swoim pociechom, wtedy czują się one ważne i kochane. Buduje to u nich poczucie własnej wartości, siłę wewnętrzną i wiarę w siebie. Czytanie jest bowiem ważnym elementem naszego życia, narzędziem zdobywania wiedzy o otaczającym świecie oraz uczy relacji społecznych, poznawania wartości a przede wszystkim tworzy głęboką i nierozerwalną więź pomiędzy rodzicem i dzieckiem.
Czytając dzieciom, pozwalamy maluszkom czerpać radość słuchania i spędzania z nami wspólnych chwil. My również na ten moment lektury dla najmłodszych stajemy się małymi dziećmi i możemy wrócić do dziecięcych lat i razem z naszą pociechą, przenosić się w magiczny świat bajek, baśni czy opowiadań. Możemy przeżywać losy dziecięcych bohaterów, dzielić z nimi radości i smutki. Maluchy odczuwają wtedy naszą bliskość i emocjonalną więź, ponieważ książka buduje mosty pomiędzy pokoleniami i tworzy nić wspólnego przeżywania przygód.
„Książka jest najlepszym przyjaciel człowieka”. Dlaczego najlepszym? Lektura bowiem pozwala dzieciom zdystansować się do otaczającego świata i spojrzeć im na własne życie, problemy, radości i smutki, zwycięstwa i porażki jak przez „różowe okulary”. Dzieci, którym się czyta, zaczynają rozumieć siebie, własne zachowanie, pokonują lęki, strach, swoją niepewność a także czasami samotność, która w okresie dziecięcym i młodzieńczym doskwiera wielu „małym dorosłym”.
Czytanie książek powinno towarzyszyć człowiekowi na każdym etapie życia. Wpływa ono na rozwój już od najmłodszych dni życia, dlatego tak ważna jest rola rodziców, którzy są łącznikiem pomiędzy pociechą a książką i pomagają mu w rozwijaniu zainteresowań czytelniczych. Przepis na radosne i szczęśliwe dziecko to nasze osobiste zaangażowanie i poświęcanie mu czasu, czy to przez zabawę, jak i przede wszystkim wspólne czytanie. Uczy ono bowiem dziecko słuchać i naśladować dźwięki. Czytajmy dziecku na głos już od urodzenia, stymuluje to rozwój jego mózgu i tworzy skojarzenie, że czytanie to przyjemność i obecność przy sobie rodzica, a także poczucie bezpieczeństwa.
Dziecko w wieku przedszkolnym słucha czytanego tekstu, zaczyna komentować, zapamiętywać fragmenty, recytować wierszyki. Zainteresowanie bajkami i baśniami kształtują system wartości przedszkolaka i uczą rozróżniania dobra od zła. Często utożsamianie się z danym bohaterem zaspokaja w dziecku jego własne potrzeby.
Czytanie wzbogaca uczucia, rozwija wyobraźnię, daje poczucie sprawiedliwości.
Dzieci w wieku szkolnym wybór swojej książki w dużej mierze opierają na upodobaniach czytelniczych swoich rówieśników oraz na obowiązkowych lekturach. Zaczynają różnicować książki dla chłopców i dziewczynek. Chłopcy sięgają po powieści wojenne, przygodowe, kryminalne i komiksy, natomiast dziewczynki skupiają się na własnych doznaniach wewnętrznych i poszukują książek obyczajowych o dobroci, pięknu, przyjaźni i miłości.
CZYTANIE A POTRZEBY DZIECI W RÓŻNYM WIEKU
(0-3 lata)
· Codzienne czytanie wspomaga rozwój mowy poprzez przyswajanie intonacji
i melodii języka.
· Uspokaja dziecko i buduje poczucie przynależności do rodziny.
· Oglądanie ilustracji usprawnia koordynację wzrokowo-ruchową i stymuluje wzrok dziecka.
· Dostarcza wiedzy o otaczającym świecie ludziach i przedmiotach.
· Uczy wzorców i buduję wieź emocjonalną rodzica z dzieckiem.
(3 – 6 lat)
· Czytanie książek rozwija myślenie, pamięć i mowę dziecka.
· Dziecko zdobywa wiedzę o sobie i otaczającej go rzeczywistości.
· Poznaje swoje i innych emocje oraz potrafi je nazywać.
· Uczy się rozróżniać świat zewnętrzny od świata odczuć i wrażeń.
· Bohaterowie dają dzieciom wzorce osobowe i uczą jak postępować w różnych sytuacjach.
· Wspólne czytanie z rodzicem rozwija w naszych latoroślach zaciekawienie literami i słowem pisanym oraz zachęca do nauki czytania, pisania.
· Książka jest dobrym pretekstem na rozmowy z dzieckiem, a także świetnie rozwija wyobraźnię i pamięć.
(6 – 10 lat)
· Czytanie razem z rodzicem ułatwia poznanie nowej rzeczywistości jaką jest edukacja szkolna i wzmacnia relację rodzica z dzieckiem.
· Książki zaczynają rozwijać hobby, zainteresowania i zaspokajają ciekawość dziecka.
· Czytanie ułatwia przyswajanie wiedzy, zapamiętywanie oraz rozwija poczucie własnej wartości.
· Rozbudza i kształtuje wrażliwość emocjonalną oraz rozumienie i ocenianie swojego zachowania.
Na każdym etapie życia dziecka, my dorośli, możemy być doskonałymi kompanami w przygodzie z książką. W dobie telewizorów, smartfonów, gier komputerowych, wspólne czytanie jest wspaniałą alternatywą na spędzenie czasu a także chroni naszego smyka od uzależnieniem od tych form rozrywki. Czytajmy, oglądajmy ilustracje, rozmawiajmy z dziećmi na temat książki. Czytanie bowiem odpręża, relaksuje, a także pomaga zapomnieć o kłopotach dnia codziennego. Dziecko pozna piękno naszego ojczystego języka, wzbogaci zasób słownictwa, rozwinie poczucie tożsamości narodowej. Czytając książki, dziecko poznaje także inne społeczności oraz ich zwyczaje, przez co uczy się szacunku dla odmiennych kultur i często wyzbywa się uprzedzeń.
RODZICU PROSZĘ ZAPAMIĘTAJ:
- Czytaj dziecku na głos co najmniej 20 min. dziennie.
- Wzbudź w dziecku zamiłowanie do książki już od urodzenia.
- Czytaj i bądź przykładem dla swojej pociechy.
- Zapewnij dziecku dostęp do książki. Pójdźcie razem do biblioteki, księgarni.
- Naucz malucha szacunku do książek i dbania o dobry ich stan.
- Jeśli Twoje dziecko potrafi już czytać, nie pozostawiaj je samo z lekturą. Czytaj razem z nim, rozmawiajcie wspólnie na temat przeczytanych tekstów -pogłębicie przez to rodzinną więź.
- Dzieci, które dużo czytają, łatwiej radzą sobie z nauką, zapamiętywaniem, popełniają mniej błędów ortograficznych.
- Badania dowodzą, że czytanie ułatwia radzenie sobie dziecka w życiu.
- Książka jest lekarstwem na samotność i troski malucha. Uczy pozytywnego nastawienia na otaczającą rzeczywistość, koncentracji oraz wyrabia cierpliwość.
Zadbajmy o to by czytanie zawsze kojarzyło się tylko z przyjemnością a nie było karą czy też sposobem na nudę. Wybierajmy ciekawe i wartościowe dla dziecka lektury i unikajmy stereotypowego podziału na książki dla chłopców i dziewczynek. Czytajmy dzieciom głośno nawet po kilka razy tą samą bajkę czy wiersz, jeśli dziecko ma tylko na to ochotę. Wyłączmy komputer, telewizor i przenieśmy się z dzieckiem każdego dnia choć na chwilę w świat wróżek, magii, odległych przygód i nieodkrytych lądów. Zadbajmy, by wyobraźnia dziecka wciąż się rozwijała, żeby dziecko odczuło pozytywny wpływ roli książki na jego doznania, wrażenia i światopogląd. Pokażmy dziecku, że czytanie pozwoli wzbogacić jego poczucie własnej wartości i sprawi, że nauka będzie dla niego przyjemnością a nie obowiązkiem.
Jeśli będziemy czytać dziecku, wyrośnie ono na bogatego wewnętrznie, dobrego, otwartego na siebie i innych, biorącego w pełni odpowiedzialność za własne życie człowieka. Czytelnika, który być może w przyszłości odwdzięczy się nam za wspólne chwile z książką i stanie się człowiekiem sukcesu.
Kochani Rodzice,
Podejmijmy miesięczne wyzwanie i czytajmy naszym pociechom 20-30 min dziennie. Zapisujcie tytuły przeczytanych tekstów w zeszycie czy też notatniku.
Życzę Państwu i dzieciom wspaniałych wspólnych chwil z lekturami, a przede wszystkim świetnej zabawy podczas wspólnego czytania!
Aleksandra Szargan – nauczyciel wychowawca
